Stoomloc 8
Deze 55 pk sterke stoomlocomotief van het type Fabia is in 1928 gebouwd door Henschel in Kassel. De locomotief heeft twee jaar op voorraad gestaan alvorens zij in 1930 via Spoorijzer in Delft werd geleverd aan Van Wijck’s Waalsteenfabrieken in Heteren. Daar werd zij in dienst gesteld onder het nummer 6.
De uiterwaarden in de directe omgeving van de fabriek waren volledig afgegraven. Daarom had men grond gekocht aan de andere kant van de Rijn, aan de voet van de Noordberg bij Renkum. Dit werd het werkterrein van de nieuwe locomotief. De klei werd met een excavateur afgegraven en in kipwagens gestort met een inhoud van 2,5 m³. De loc bracht de trein naar de rivieroever. Daar lag een veerpont gereed om de wagens over te varen. Aan de overkant werden ze de wal opgetrokken door een Orenstein & Koppel-locomotief en vervolgens over het fabrieksterrein naar de steenpers gereden. Maximaal negen kipwagens konden met de veerpont worden overgezet, afhankelijk van de waterstand.
In 1953 waren de gronden bij Renkum geheel afgegraven en raakte de locomotief overbodig. Ze werd verkocht aan Steenfabriek De Lunenburgerwaard in Wijk bij Duurstede. Daar reed zij tot 1966.
In 1985 is de locomotief opgenomen in onze collectie. Na een uitgebreide restauratie waarbij ze ook een nieuwe stoomketel kreeg, is zij sinds 2008 weer rijvaardig.
In 1848 bouwde Henschel zijn eerste stoomlocomotief. Al snel was Henschel de grootste fabrikant van spoorwegmateriaal ter wereld en reeds in 1879 kwam de 10.000e stoomlocomotief uit de fabriek in Kassel. In totaal heeft Henschel circa 26.000 stoomlocomotieven gebouwd, waaronder ook veel locomotieven voor industrieel smalspoor. Het waren degelijke, robuust uitgevoerde machines met een lange levensduur. In de industrie waren vooral de standaard locomotieven met een vermogen van 50-60 pk populair op 700 mm smalspoor en met 120-200 pk op 900 mm smalspoor.
Henschel bouwde bijna 400 Fabia’s, waarvan er een stuk of twintig naar Nederland kwamen.
Technische gegevens
Fabrikant: Henschel & Sohn, Kassel
Fabrieksnummer: 21147
Bouwjaar: 1928
Type: Fabia
Vermogen: 55 pk
Spoorwijdte: 700 mm
Lengte over buffers: 5400 mm
Grootste breedte: 1800 mm
Maximale hoogte: 2740 mm
Gewicht dienstvaardig: 9000 kg
Maximum snelheid: 20 km/h
Huidige staat: rijvaardig
Nationaal Register voor Mobiel Erfgoed: A-status