Stoomloc 6 | IJsseloord
Deze 50 pk sterke stoomlocomotief, gebouwd door Orenstein & Koppel, is in 1928 geleverd aan Steenfabriek IJsseloord bij Arnhem. Zij reed daar de kleitreinen tussen de plaats van kleiwinning (de kleiput) en de kleibult bij de fabriek (het stort).
De locomotief heeft de A-status in het Nationaal Register voor Mobiel Erfgoed, omdat zij de laatste smalsporige stoomlocomotief was die in Nederland nog in normaal bedrijf werd gebruikt, en ook nog eens op dezelfde steenfabriek waar ze haar carrière was begonnen. In 1969 werd zij buiten dienst gesteld. Haar vaste machinist ging met pensioen en binnen het bedrijf was er niemand die hem wilde opvolgen. We hebben de locomotief in 1976 aan onze collectie kunnen toegevoegd en in 2000, na een ingrijpende revisie, weer dienstvaardig op de baan gebracht. In oktober 2011 moesten we haar buiten dienst stellen met een afgekeurde ketel.
In 2019 kende de Stichting TBI Fundatie ons een subsidie toe voor de restauratie. We zijn in 2021 begonnen met de revisie van het onderstel en hebben opdracht gegeven aan onze sponsor Van Steen Apparatenbouw uit Pijnacker om een nieuwe ketel te bouwen. De ketelbouw was een samenwerkingsproject. Wij tekenden voor het ontwerp en maakten zelf tal van kleinere onderdelen, zoals de flenzen waarop de appendages zijn gemonteerd. In Pijnacker werd alles aan elkaar gelast. Het inrollen van de vlampijpen en de eindtesten zijn in Valkenburg gedaan. Omdat de ketel in eigen beheer is ontworpen en gebouwd, staat op de fabrieksplaat de NSS als fabrikant. Het bouwnummer is 3. Nadat de ketel in augustus 2021 was opgeleverd is de loc langzaam maar zeker weer opgebouwd. Daarbij zijn onder andere de regulateur, klepkastkranen, peilglazen en injecteurs gereviseerd. Ook hebben we de loc deels voorzien van nieuwe leidingen en een nieuwe appendagedrager. Medio 2024 is ze goedgekeurd door Lloyds en was ze inzetbaar voor de dienst.
Orenstein & Koppel (O&K) was een grote Duitse fabrikant van spoorwegvoertuigen en zware machines voor het grondverzet (excavateurs, kranen, bulldozers, vrachtwagens e.d.). Orenstein & Koppel heeft veel locomotieven voor industrieel smalspoor gebouwd. Men verkocht deze zeer praktische en eenvoudig te bedienen locomotieven over de hele wereld. Nederland was een grote afnemer. In totaal heeft O&K 409 smalspoor-stoomlocomotieven voor industriële doeleinden geleverd aan Nederlandse bedrijven, ongeveer de helft van het totale aantal industrielocomotieven.
Technische gegevens
Fabrikant: Orenstein & Koppel, Berlin-Drewitz (D)
Fabrieksnummer: 11735
Bouwjaar: 1928
Type: 50PS Neue Normaliën
Vermogen: 50 pk
Spoorwijdte: 700 mm
Lengte over buffers: 5450 mm
Grootste breedte: 1750 mm
Maximale hoogte: 2900 mm
Gewicht dienstvaardig: 8800 kg
Maximum snelheid: 25 km/h
Huidige staat: rijvaardig
Nationaal Register voor Mobiel Erfgoed: A-status