Stoomloc 1 | Marijnke

Deze 30 pk sterke stoomlocomotief is in 1928 geleverd aan de Amsterdamse vestiging van Orenstein & Koppel. In 1929 is de loc afgenomen door H.W. Klos in Baarn die haar na verloop van tijd doorverkocht aan aannemersbedrijf J.G. Steensma in Lemmer. In het ketelboek, dat in ons bezit is, is daarover niets genoteerd, maar de eigendomsplaat laat er geen twijfel over. Op de voorzijde de naam van P.C. Zanen in Tilburg, de laatste eigenaar waar ze in actieve dienst was. Op de achterkant vonden we de gegevens van Steensma. Bij P.C. Zanen deed ze vele jaren nuttig werk. De keurende ambtenaar van de Dienst van het Stoomwezen noteerde in 1949 nog aanwezig, maar keurde de loc daarna nooit meer. Toch toont een foto aan dat de loc in 1954 nog is ingezet bij de bouw van het Diekmanstadion in Enschede.
In de jaren zestig is ze opgenomen in de Louwman Collectie, het toenmalige Automobielmuseum te Leidschendam. Dit museum gaf de locomotief in 1970 aan ons in bruikleen. Wij hebben de locomotief in de daaropvolgende jaren in bedrijfsvaardige toestand gerestaureerd. Vanaf 1972 deed zij dienst op onze museumlijn; eerst in de Katwijkse duinen en nu in Valkenburg. In 2015 heeft de locomotief een nieuwe ketel gekregen, die in eigen beheer is ontworpen en gebouwd door Van Steen Apparatenbouw in Pijnacker, waarbij diverse delen van de ketel in onze eigen werkplaats zijn gefabriceerd. De vlampijpen en eindtesten zijn ook in Valkenburg gedaan. Daar de ketel in eigen beheer is gebouwd, staat op de fabrieksplaat de NSS als fabrikant met het bouwnummer 1.

Orenstein & Koppel (O&K) was een grote Duitse fabrikant van spoorwegvoertuigen en zware machines voor het grondverzet (excavateurs, kranen, bulldozers, vrachtwagens e.d.). Orenstein & Koppel heeft veel locomotieven voor industrieel smalspoor gebouwd. Men verkocht deze zeer praktische en eenvoudig te bedienen locomotieven over de hele wereld. Nederland was een grote afnemer. In totaal heeft O&K 409 smalspoor-stoomlocomotieven voor industriële doeleinden geleverd aan Nederlandse bedrijven, ongeveer de helft van het totale aantal industrielocomotieven.

Technische gegevens
Fabrikant: Orenstein & Koppel, Berlin-Drewitz (D)
Fabrieksnummer: 11684
Bouwjaar: 1928
Type: 30PS Neue Normaliën
Vermogen: 30 pk
Spoorwijdte: 700 mm
Lengte over buffers: 5000 mm
Grootste breedte: 1500 mm
Maximale hoogte: 2800 mm
Gewicht dienstvaardig: 7600 kg
Maximum snelheid: 15 km/h
Huidige staat: rijvaardig
Nationaal Register voor Mobiel Erfgoed: A-status