Persluchtloc 9
Over deze locomotief is maar weinig bekend. Ze is gebouwd door de Berliner Maschinenbau-Actien-Gesellschaft vormals L. Schwartzkopff ergens tussen 1925 en 1932 en is aangekocht door de Oranje-Nassaumijnen in Heerlen. Het bedrijfsarchief van de Oranje-Nassaumijnen is slechts fragmentarisch bewaard gebleven. Toen bij sluiting van de mijnen de schoorstenen van de energiecentrale werden opgeblazen, is een van beide op het gebouw gevallen waarin een deel van het bedrijfsarchief lag. In een archiefdeel dat zich elders bevond, is maar een deel van de informatie over het locomotiefbedrijf bewaard gebleven.
Het beeld is als volgt: volgens opgave uit 1954 waren er op dat moment 21 persluchtlocomotieven. Vanaf 1932 zijn ze na te gaan, een aantal van Hoek uit Schiedam, gevolgd door twee stuks van Schwartzkopff uit 1941 en daarna nog een paar van Hoek van na de oorlog. Terugrekenend kunnen er negen locomotieven voor de eerste leveringen van Hoek zitten. Onze loc is waarschijnlijk de laatste Schwarzkopff, geleverd in of voor 1932. De leveringen zullen de uitbouw van de mijn gevolgd hebben, dus niet alle negen tegelijk in of rond 1922. Schwartzkopff bouwde grote aantallen persluchtlocomotieven op voorraad als ‘stopwerk’. Het bouwjaar hoeft dus niet het jaar van levering te zijn. Conclusie: deze locomotief is waarschijnlijk uit de periode 1925-1932.
Gezien de afwijkende spoorwijdte van 570 mm en de beperkte inzetmogelijkheden wordt de locomotief niet rijvaardig hersteld. Ze krijgt een plek in de nog te bouwen mijngang in ons Buitenmuseum. Dat wordt nog een hele klus. In de haast waarmee de loc in 1974 is ontmanteld en niet onmiddellijk weer is opgebouwd, is de gietijzeren zitbak verdwenen. Ook zijn er twee grote luchtflessen en een kleine meegekomen, in plaats van twee kleine en een grote.
Technische gegevens
Fabrikant: Schwarzkopf, Berlijn (D)
Fabrieksnummer:
Bouwjaar: 1925 – 1932
Type:
Vermogen:
Spoorwijdte: 570 mm
Lengte over de buffers:
Grootste breedte:
Maximale hoogte:
Gewicht dienstvaardig:
Maximum snelheid:
Huidige staat: niet rijvaardig
Nationaal Register voor Mobiel Erfgoed: geen status