Motorloc 13
Deze locomotief, een Orenstein & Koppel RL1c, is de opvolger van de RL1a (onze loc 45) en werd vanaf 1936 tot 1942 geleverd. Ze is wat sterker en sneller dan de RL1a.
Waar deze loc de eerste 20 jaar van haar leven verbleef, is niet bekend. In 1960 dook ze op bij O&K in Amsterdam, die haar verkocht aan de aannemers Van der Hilst & Van de Weert uit Renesse. Daarna belandde ze bij de Gemeentewaterleidingen Amsterdam en was actief op het smalspoornet in de duinen bij Bloemendaal. In 1974 kwam de locomotief, samen met onze loc 2 en een tweede, inmiddels afgevoerde MD1 in onze collectie.
Enkele jaren later kreeg het waterleidingbedrijf een verzoek van de wegenbouwopleiding SOMA (Stichting tot Opleidingen van Machinisten voor Aannemersbedrijven) in Ede (en later in Harderwijk) om een locomotief te mogen hebben, waarop men besloot dat ze naar Ede moest. De locomotief verkeerde daar door langdurig verblijf in de buitenlucht in een belabberde staat, waarop enkele medewerkers van Waternet besloten haar terug te halen en op te knappen. Sindsdien stond de locomotief in een hal van het pompstation in Weesp. In 2017 legden wij contact met Waternet en nodigden de medewerkers van het waterleidingmuseum uit voor een bezoek. Die waren zo onder de indruk van onze faciliteiten en mogelijkheden dat spontaan besloten werd dat loc 13 naar ons terug moest. De locomotief is op 11 juni 2018 officieel aan ons overgedragen.
Benno Orenstein en Arthur Koppel richten op 1 april 1876 in Berlijn Orenstein & Koppel op. Men begint als machinefabriek, maar specialiseert zich al snel tot fabrikant van locomotieven en wagons. Daarnaast onderhoudt Arthur Koppel een eigen handelsfirma, die ook in smalspoor van andere bouwers handelt.
In 1912 neemt Orenstein & Koppel de firma Gerlach & König in Nordhausen over. Gerlach & König is gespecialiseerd in het bouwen van locomotieven met verbrandingsmotoren (petroleum, benzine en diesel). Met deze overname beschikt O&K in één klap over de technologie van verbrandingsmotoren. Voordien richtte men zich alleen op stoomtractie. Gerlach & König verkoopt haar locomotieven onder de merknaam Montania. Vanwege de goede reputatie blijft O&K de locs ook aanduiden met het voorvoegsel Montania. In de aannemerij werden alle motorlocomotieven Montania’s genoemd. Zo werd de merknaam een soortnaam.
Technische gegevens
Fabrikant: Orenstein & Koppel, werk Montania, Nordhausen (D)
Fabrieksnummer: 10249
Bouwjaar: 1940
Type: RL1c
Motor: eencilinder, viertakt, watergekoelde dieselmotor
Vermogen: 14 pk
Spoorwijdte: 700 mm
Lengte over de buffers: 2685 mm
Grootste breedte: 1250 mm
Maximale hoogte: 1565 mm
Gewicht dienstvaardig: 3000 kg
Maximum snelheid: 14,5 km/h
Huidige staat: rijvaardig