Stoomloc 11 | Peter

Deze locomotief is gebouwd door Orenstein & Koppel in Berlijn en heeft een vermogen van 40 pk. De loc werd in 1928 nieuw geleverd aan O&K te Amsterdam. Daar stond ze een jaar werkeloos voordat ze werd verkocht aan de gemeente Arnhem voor de Dienst Gemeentewerken, waar men al meerdere locomotieven bezat. Onze loc deed er tot 1955 dienst onder het nummer 9. In de oorlog maakte ze een al dan niet vrijwillig uitstapje naar het Zuid-Hollandse eiland Rozenburg. Ze was daar ruim een jaar alvorens terug te keren naar Arnhem.

In 1955 verkocht de gemeente de locomotief aan Steenfabriek De Bouwkamp II in Erlecom, waar ze als loc 8 kleitreinen ging rijden. Dat duurde tot 1966.
In dat jaar werd de loc verkocht aan oud-ijzerhandelaar Van Boekel in Haarlem. Van Boekel sloopte de ketel. Het onderstel met machinistenhuis bleef staan en werd een jaar later verkocht aan Kees Neve die er weer een rijdende locomotief van wilde maken. Dat zou geen exacte kopie moeten worden van de oorspronkelijke locomotief, maar een eigen ontwerp. Zo komt de loc aan haar koperen dom en schoorsteenkroon, zaken die bij geen enkele industrielocomotief standaard zijn. Neve was ook van plan om de loc aan de achterkant nog te voorzien van een extra loopas en tot slot zou er een tender achter moeten komen. Het liep echter anders.
In de jaren ’70 ontdekte Kees Neve vier grote negentigduimers op de werf van J.P. Broekhoven in Maarssen. Hij kwam met Jan Broekhoven een ruil overeen. Broekhoven wilde graag een locomotief voor het hoofdkantoor in Zeist zetten. Dat werd de kleine O & K die door Neve compleet werd gemaakt en werd voorzien van een alleen uit beplating bestaande ketel. In ruil daarvoor kreeg hij twee negentigduimers van Broekhoven, waaronder onze loc 50.
Jarenlang stond de loc vervolgens in de tuin voor het hoofdkantoor van Broekhoven in Zeist. De eerste tijd werd ze prima onderhouden en kwam de schilder regelmatig langs, maar na verloop van tijd begon ze er steeds slechter uit te zien. In 1989 ging J.P. Broekhoven op in Ballast Nedam. Ballast Nedam heeft de locomotief in 1991 aan ons geschonken. Als hommage aan oud-voorzitter en medewerker van het eerste uur Peter Lammens kreeg ze zijn naam.

Orenstein & Koppel (O&K) was een grote Duitse fabrikant van spoorwegvoertuigen en zware machines voor het grondverzet (excavateurs, kranen, bulldozers, vrachtwagens e.d.). Orenstein & Koppel heeft veel locomotieven voor industrieel smalspoor gebouwd. Men verkocht deze zeer praktische en eenvoudig te bedienen locomotieven over de hele wereld. Nederland was een grote afnemer. In totaal heeft O&K 409 smalspoor-stoomlocomotieven voor industriële doeleinden geleverd aan Nederlandse bedrijven, ongeveer de helft van het totale aantal industrielocomotieven.

Technische gegevens

Fabrikant: Orenstein & Koppel, Berlin-Drewitz (D)
Type: 40 pk Neue Normalien
Fabrieksnummer: 11591
Bouwjaar: 1928
Spoorwijdte: 700 mm
Lengte over buffers: 5300 mm
Grootste breedte: 1750 mm
Maximale hoogte: 2800 mm
Gewicht dienstvaardig: 8000 kg
Vermogen: 40 pk
Maximum snelheid: 20 km/h
Huidige staat: niet rijvaardig
Nationaal Register voor Mobiel Erfgoed: C-status