Motorloc 50
Deze Demag locomotief is van het type ML15. Vergeleken met andere motorlocomotieven paste Demag een totaal ander concept toe. Gewoonlijk is het frame de basis, waaronder wielen hun plaats vinden en waarop de motor en versnellingsbak worden gebouwd. Demag maakte van motor, versnellingsbak en assen één geheel. Wat als frame oogt, is in werkelijkheid de Schutzmantel. Voor onderhoud was dat enorm handig. Deze beschermkast kon eenvoudig verwijderd worden waarna alles goed bereikbaar was. De beschermkast draagt door haar zware uitvoering in belangrijke mate bij aan het adhesiegewicht.
De ML15 was leverbaar in gewone uitvoering en in aangepaste uitvoering voor toepassing in de mijnbouw.
Onze twee ML15’s dragen op het motorblok de eigendomskenmerken van de Nederlandse Basalt Maatschappij (NBM). Deze onderneming uit 1912 hield zich aanvankelijk bezig met wegenbouw, maar later ook met de handel in en productie van bouwmaterialen. NBM zal de locs bij haar wegenbouwprojecten hebben ingezet alvorens ze terecht kwamen bij dochterbedrijf Bitupaal. Van NBM Bitupaal namen wij in 1987 onze loc 37 (Demag 2922/1941) over. Loc 50 (Demag 2986/1942) volgde in 1991.
Demag, de afkorting van Deutsche Maschinenfabrik AG te Duisburg, is in 1910 ontstaan door samensmelting van de Märkischen Maschinenbau-Anstalt L. Stuckenholz AG uit Wetter, de Duisburger Maschinenbau AG uit Duisburg en de Benrather Maschinenfabrik GmbH in (Düsseldorf-)Benrath. Later kwam daar nog de Maschinenfabrik Rudolf Meyer uit Recklinghausen bij. Van de Benrather Maschinenfabrik is bekend dat zij zich met de bouw van motor- en elektrische locomotieven heeft bezig gehouden, vooral voor smalspoor. Maschinenfabrik Rudolf Meyer was gespecialiseerd in de bouw van persluchtlocomotieven. Deze firma kwam als tweede uit de bus in een wedstrijd voor persluchtlocomotieven die gehouden werd in een mijn van de Kölner Bergwerksverein in 1911. Staatsmijnen in Limburg kocht in 1913 locs van Meyer voor de Staatsmijn Emma. De bouw van persluchtlocs werd na de overname van Meyer een belangrijke activiteit voor Demag. Ze werden in Nederland afgenomen door Staatsmijnen, de Domaniale Mijn en de Willem Sophia.
Demag had een breed pakket aan producten en leverde alles wat men in de wegenbouw nodig had met uitzondering van de in die sector toen gebruikelijke smalspoorlocs. Daarmee starte Demag pas in 1936. Mogelijk was het ambitieuze wegenbouwprogramma van Adolf Hitler de aanleiding voor Demag om zich ook met de bouw van motorlocomotieven bezig te gaan houden om zo een compleet pakket voor de wegenbouw te kunnen leveren. Het bouwen van locomotieven eindigde alweer in 1957.
Technische gegevens
Fabrikant: Demag, Duisburg (D)
Fabrieksnummer: 2986
Bouwjaar: 1942
Type: ML15
Motor: eencilinder, viertakt, watergekoelde dieselmotor
Vermogen: 15 pk
Spoorwijdte: 700 mm
Lengte over de buffers: 2160 mm
Grootste breedte: 1000 mm
Maximale hoogte: 1100 mm
Gewicht dienstvaardig: 4000 kg
Maximum snelheid: 13,5 km/h
Huidige staat: rijvaardig