Motorloc 11

Deze locomotief is afkomstig van Rijkswaterstaat. Ooit was ze actief bij de landaanwinning voor de Friese Waddenkust bij Ferwerd. Daar bouwde men met rijshout, strobalen en palen strekdammen in de Waddenzee die zorgden voor een versnelde vastlegging van het slib. Voor het transport van dat materiaal werd smalspoor ingezet. Van de zeedijk liep het lijntje eerst naar een buitendijks haventje. Daar splitste het zich in twee takken die over het wad voerden. Bij elkaar zo’n tien kilometer lengte.
Rijkswaterstaat beschikte in Ferwerd over zeker 20 platte wagens en twee locomotieven, waaronder deze. Behalve voor het transport van rijshout en palen, werd het materieel ook regelmatig ingezet voor excursietreinen. De platte wagens werden daartoe voorzien van strobalen. Zo hebben heel wat schoolklassen, overheidsinstanties, vrouwenbonden en groepen natuurliefhebbers de tocht over het wad gemaakt. In 1977 werd de lijn bij Ferwerd buiten gebruik gesteld en verhuisden deze locomotief en een deel van de wagens naar de andere lijn van Rijkswaterstaat langs de Waddenkust. Die lag op de Emmapolderdijk in de buurt van Delfzijl en werd vooral gebruikt voor het dijkonderhoud. Lang heeft het materieel daar niet meer gereden. Eind jaren ’70 werd de Emmapolderdijk verzwaard en is het spoor opgebroken. Vier rijshoutwagens, een Diema-diesellocomotief (10) en deze locomotief zijn toen naar ons gekomen.

Het is de enige loc in onze collectie waarvan we niet weten door wie ze is gebouwd. Het onderstel moet afkomstig zijn van een motorlorrie of een lichte motorloc, maar vooralsnog is onduidelijk wie daarvan de fabrikant is. De loc blijkt te beschikken over een versnellingsbak van een Henschel DG13-motorlocomotief, die in model ook wel enige gelijkenis vertoont met onze loc en werd geleverd van 1933 tot 1955.
Wel is duidelijk dat de loc bij Rijkswaterstaat is voorzien van een viercilinder viertakt watergekoelde benzinemotor uit een Ford Taunus 12M, een automodel dat in diverse uitvoeringen tussen 1952 en 1970 in productie was. Door het hoge toerental is de snelheid hoog, terwijl de trekkracht maar beperkt is. Op onze spoorlijn die goed ligt, is dat geen groot probleem, maar of dat ook handig was op het wad en de Emmapolderdijk, is voor ons de vraag.
We zijn in 2017 gestart met een grote revisie die eind 2019 is afgerond. De benzinemotor bleek veel slijtage te hebben en daardoor nauwelijks compressie. We hebben om die reden een vervangende Ford-motor aangeschaft en ingebouwd.

Technische gegevens
Fabrikant: –
Fabrieksnummer: –
Bouwjaar: 1953
Type: –
Motor: Ford 12M, viercilinder, viertakt, watergekoelde benzinemotor
Vermogen: 35 pk
Spoorwijdte: 700 mm
Lengte over de buffers: 2140 mm
Grootste breedte: 1050 mm
Maximale hoogte: 1300 mm
Gewicht dienstvaardig: 1200 kg
Maximum snelheid: 40 km/h
Huidige staat: rijvaardig